ผญา

ผญาเป็นวัฒนธรรมทางการใช้ภาษาที่มีลักษณะเฉพาะของชาวอีสานและเป็นมรดกทางปัญญา อันล้ำค่าที่ชาวอีสานได้รับสืบสานจากบรรพบุรุษ
     ผญา แปลว่า ปัญญาหรือความรอบรู้ เป็นถ้อยคำสำนวนภาษาอีสานของนักปราชญ์ชาวบ้านซึ่งเกิดจากการเรียบเรียงและเลือกสรรใช้ถ้อยคำอย่างมีศิลปะ ทำให้มีความงามทางด้านภาษา มีความหมายลึกซึ้งกินใจ มีเนื้อหาเป็นคติธรรมเป็นคำอวยพรสำหรับบุคคลในโอกาสต่างกันตลอดจนเป็นคำพูดที่เกี่ยวพาราสีกันของหนุ่มสาว ซึ่งก็ล้วนแต่เป็นสิ่งที่แสดงความสามารถและความรอบรู้ของผู้พูด ในการพูดผญาของชาวอีสานนั้น อีกส่วนหนึ่งเกิดจากการเผยแพร่ศาสนาซึ่งใช้ภาษเป็นสื่อ เพราะความทางศาสนาเป็นบ่อเกิดของ ผญา เพราะศาสนาเป็นคำสอนให้คนประพฤติดี ด้วยเหตุที่คนอีสานยึดมั่นในพุทธศาสนา และมีการอ้างอิงคำสอนเพื่อให้ผลบังคับใช้ได้เด็ดขาด ดังนั้นจึงมีการนำเอาข้อสั่งสอนทางศาสนามาใช้โดยผูกเป็นผญาเพื่อให้ง่ายต่อการจดจำ นำไปไตร่ตรอง ปฏิบัติและถ่ายทอดต่อไป